Vraaggestuurd leren heeft de toekomst. Wat is het, en waarom werkt het zo goed?

Vraaggestuurd leren. Een term die wel eens voorbij komt in de wereld van instructional design, formele educatie en de corporate leerwereld. Het is een hele andere leermethode dan cursisten/leerlingen/medewerkers misschien gewend zijn, maar de aanpak is veelbelovend. Vraaggestuurd leren heeft de toekomst. Reden genoeg om er dieper in te duiken en ermee aan de slag te gaan. Wat is het? Werkt het? En waarom? Deze vragen beantwoorden we hier.

Wat is het?

De naam zegt het eigenlijk al. Vraaggestuurd leren is leren aan de hand van vragen beantwoorden, dilemma’s evalueren, problemen oplossen en situaties of casussen beoordelen. Anders dan wanneer je stof krijgt om alleen te lezen of te bekijken, vindt het leerproces plaats tijdens het beantwoorden van de vragen – en vaak de feedback die erop volgt. Je leest of hoort een vraag, en je moet graven in je geheugen om het juiste antwoord te formuleren. Of het is nieuwe stof, waar je dan gelijk actief mee aan de slag gaat. Dit zorg voor een sterker en langduriger leereffect.

Werkt het?

Het succes van vraaggestuurd leren is goed uit te leggen aan de hand van het ‘Testing Effect’. In het kort is het Testing Effect dat mensen beter leren en onthouden, wanneer zij toetsen maken – en dus vragen beantwoorden – dan wanneer zij dit niet doen.

Er zijn meerdere onderzoeken geweest naar leerprestaties, waarbij passieve leermethodes (lezen, kijken, luisteren) werden vergeleken met formatieve toetsing. Diverse groepen respondenten kregen verschillende leermethodes voorgeschoteld, en moesten aan het einde allemaal dezelfde summatieve toets maken. De groepen respondenten die veruit het beste presteerden, waren de groepen die gedurende het onderzoek formatieve toetsen (soort oefentoetsen) maakten. Zij kregen na wat basislessen meerdere formatieve toetsen. Eén subgroep kreeg na iedere toets ook nog feedback op de vragen en hun antwoorden. Deze groep presteerde het best. Deze toetsmethode leidde dus tot significant hogere prestaties dan de respondenten die klassikale lessen of boeken kregen.

Waarom werkt het?

Wat deze manier van leren zo effectief maakt, zit ‘m in een aantal zaken. Allereerst is het een actieve manier van leren. In plaats van alleen lezen, luisteren of kijken, moeten mensen moeite doen om het juiste antwoord op de vraag te formuleren. En ook als zij al enige kennis hadden van het onderwerp van de vraag, moeten zij dit weer ophalen. Dit versterkt de verbindingen in de hersenen. Deze actieve vorm van leren werkt stukken beter dan wanneer je alleen een artikel leest of naar een college luistert. Hoe meer moeite men moet doen, hoe groter de overdracht van informatie van het korte- naar het langetermijngeheugen.
Vervolgens hebben we nog de feedback. Dit houdt in dat de respondenten na de formatieve toets direct te horen kregen wat de goede antwoorden waren en waarom. Zoals uit de onderzoeken bleek, leren mensen beter als zij direct feedback ontvangen. Dit komt omdat mensen van nature geen fouten willen maken. Als zij iets fout doen, wil het brein dit direct herstellen. Daardoor zijn mensen naar een foutief antwoord receptiever voor feedback en slaan de juiste informatie beter op. Het is een effectief extra leermoment. Feedback moet uiteraard wel hout snijden en voldoende uitgebreid zijn. Er zijn meerdere redenen waarom positieve feedback goed is voor het leereffect. Meer over die effecten lees je in het artikel ‘De positieve effecten van positieve feedback’.

Hoe zit dat bij Drillster?

Het testing effect bij formatieve toetsen wordt doorgaans als een extra leermoment gezien. Bijvoorbeeld na een x aantal klassikale lessen of wat leesmateriaal. Het zijn doorgaans echter generieke toesten die geen rekening houden met wat een cursist al wel of niet goed beheerst. Bij Drillster doen we dat anders. We gebruiken vraaggestuurd leren als primaire leermethode voor continu leren of als aanvulling voor of na een bestaande training. Cursisten leren aan de hand van het beantwoorden van vragen. Na ieder antwoord – goed of fout – krijgen zij direct positieve feedback. Zo leren ze bij de vraag zelf, én de feedback die volgt. Het ingebouwde adaptieve algoritme zorgt ervoor dat onderwerpen die de cursist nog moeilijk vindt, vaker herhaald worden, maar dan in een iets andere vorm (leer meer over vraagstijlen en over vraagvarianten). Zo wordt geen kostbare tijd verdaan met het herhalen van lesstof die al goed beheerst wordt, maar met name tijd besteed aan de lesstof die iemand nog niet beheerst.

Vervolgens passen we ‘spaced repetition’ toe. Hoe meer tijd verstrijkt na het beantwoorden van een vraag over een specifiek kenniselement, hoe meer de vergeetcurve zijn werk doet. De kennis zakt weg, en de deelnemer moet meer moeite doen om het antwoord op de vraag uit zijn geheugen op te halen. De cursist krijgt gelukkig op tijd een herinnering om weer te komen drillen (lees meer over de Drillster manier van leren). Zo ontstaat er een adaptieve, actieve en effectieve manier van leren en continue kennisborging.

Overigens is Drillster niet 100% vraaggestuurd. Naast de drills met vragensets, kun je ook zogeheten ‘stories’ toevoegen om context te bieden. Je kunt hierin nuttige informatie, video’s, afbeeldingen, geluidsfragmenten, etc. verwerken. Je kunt stories gebruiken om een cursus te openen, af te sluiten, en tussendoor als dit meerwaarde biedt. Zo creëer je een volwaardige cursus met een goede flow.

Een continue leeroplossing

Vraaggestuurd leren kan ingezet worden ná een training voor kennisborging, vóór een training om een bepaald basisniveau te creëren, maar dus ook als een opzichzelf staande training. Je gebruikt vraaggestuurd leren dan als een continue leeroplossing. Eventueel kun je het combineren met andere leermethodes (blended learning) om nog meer leermomenten te bewerkstelligen. Efficienter trainen, effectiever leren, hogere retentie, en dus meer rendement uit jouw inspanningen en die van deelnemers. Genoeg redenen om het in je leertrajecten te verwerken!

Vragen over vraaggestuurd leren of wil je meer weten over de Drillster leermethodologie? Wij helpen je graag verder →

Neem contact met ons op