Origineel artikel op Personeelsnet

Het geheugen is één van de belangrijkste functies van de hersenen. Hierdoor kunnen we informatie opslaan en onthouden. Helaas is ons geheugen niet perfect: we vergeten vaak dingen die we hebben geleerd. Meestal is dat niet zo erg, je hoeft niet altijd álles te weten. Maar soms moeten we ervoor zorgen dat we de vergeetcurve verslaan.

De vergeetcurve is een natuurlijk proces dat ons brein gebruikt om ruimte te maken voor urgente zaken en om overload te voorkomen. Meestal is dat niet zo erg, je hoeft niet altijd álles te weten. Toch zijn er situaties waarin het wél cruciaal is om kennis paraat te hebben. Denk aan tijdkritische taken op de werkvloer waarbij fouten tot negatieve gevolgen kunnen leiden.

Langdurige gedragsverandering vergt onderhoud

De vergeetcurve is een wetenschappelijk bewezen concept dat in 1880 werd ontdekt door de Duitse psycholoog Ebbinghaus. Het houdt in dat je nieuwe kennis snel vergeet als je het niet gebruikt of onderhoudt. Een herkenbaar voorbeeld van de vergeetcurve is het leren voor een examen. Als je de avond voor het examen studeert, kun je waarschijnlijk een 10 halen. Maar een week later ben je de meeste informatie alweer vergeten, omdat het in je kortetermijngeheugen zat en niet in je langetermijngeheugen is verankerd.

Op de werkvloer is dat natuurlijk onwenselijk. Uiteindelijk wil je medewerkers trainen voor langdurige gedragsverandering, zoals bijvoorbeeld veiliger of hygiënischer werken. Zeker voor cruciale taken is het van (levens)belang dat deze kennis en vaardigheden goed in het geheugen zitten en top of mind zijn op het moment dat dit nodig is. Maar dit vereist onderhoud, oefening, toepassing, het maken van fouten en het krijgen van feedback. Willen we langdurige gedragsverandering realiseren, dan moet de vergeetcurve overwonnen worden.

Diploma is geen garantie voor kennis

De vergeetcurve is ook de reden dat diploma’s niet zoveel zeggen over iemands kennis en kunde. En daar staan we nog onvoldoende bij stil. Organisaties hechten nog steeds veel waarde aan bepaalde diploma’s of certificaten, ook als deze jaren geleden zijn behaald en daarom helemaal geen garantie geven dat men die kennis op dit moment nog steeds paraat heeft.

In sommige vakgebieden, zoals in de zorg, stellen autoriteiten de eis om periodiek onderhoud te doen. Bijvoorbeeld door eens per jaar of eens per vijf jaar een hercertificering te krijgen. Dit wordt gedaan via klassikale trainingen, een e-learning en/of het lezen van boeken of protocollen. Maar ook bij deze methoden treedt de vergeetcurve op. Want werknemers hoeven de kennis of vaardigheden die ze leren vaak niet frequent toe te passen op de werkvloer. Maar als die toegepast moet worden, is het doorgaans wel tijdkritisch. Dan moeten de kennis en vaardigheden dus top of mind zijn.

De kracht van herhaling

Hoe je de vergeetcurve tegengaat? Door leermateriaal op te knippen en regelmatig te herhalen. De stap om kennis op peil te houden is kleiner wanneer je regelmatig leert met korte intervallen, dan wanneer je iedere paar jaar een aantal dagen moet blokken voor een verplicht examen.

Door kleine hoeveelheden informatie te herhalen in regelmatige intervallen, vraag je iemand naar informatie die al (gedeeltelijk) weggezakt is. Hierdoor moet het weer actief opgehaald worden uit het brein, voordat de vergeetcurve alle kennis heeft doen verdwijnen. Dit proces van frequent informatie ophalen uit het geheugen zorgt voor een sterker en langduriger leereffect. Zo gebruik je de vergeetcurve als het ware in je voordeel om uiteindelijk meer te onthouden.

Versla de vergeetcurve

Het is dus zaak om de vergeetcurve zo goed mogelijk te benutten om het te bestrijden. Maar het verschilt per persoon welke kennis blijft hangen en voor hoe lang. En dus ook hoe (snel) de vergeetcurve optreedt. Hier speel je slim op in door leren adaptief te maken. Dat betekent dat je leermomenten afstemt op de persoon. Iemand die net in dienst treedt bijvoorbeeld, heeft kennis en vaardigheden nog minder eigen gemaakt dan iemand die het werk al tien jaar uitvoert. Daar moet je de leermomenten dus ook op aanpassen. Idealiter faciliteer je deze leermomenten online en plaatsonafhankelijk, zodat werknemers kunnen leren waar en wanneer het hen uitkomt.

Kortom, door benodigde kennis regelmatig te herhalen en per persoon bij te spijkeren waar nodig, zorg je ervoor dat deze kennis verplaatst van het korte- naar het langetermijngeheugen. Zo geef je de vergeetcurve geen kans.